tek dochodowy od osób fizycznych w Polsce uregulowany jest ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. Nr 0, poz. 361, z późn. zm.). Ponadto prawa i obowiązki podatnika tego podatku wynikają z szeregu postanowień Konstytucji RP, wielu ustaw i ratyfikowanych umów międzynarodowych oraz rozporządzeń wykonawczych.
Polska ustawa o podatku dochodowym od 2000 roku była nowelizowana 133 razy.
Podstawą opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasadniczo suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów. Dochód ustawodawca definiuje jako dodatnią różnicę między sumą przychodów a kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym.
Przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W przypadku pozarolniczej działalności gospodarczej przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. Na przedsiębiorcach ciąży obowiązek podatkowy od kwot należnych z tytułu prowadzonej działalności, bez uzyskania rzeczywistego przychodu. W przypadku nieruchomości odstąpionych bezpłatnie do używania innym osobom ? przychodem jest tzw. wartość czynszowa, a więc równowartość czynszu, jaki podatnik otrzymałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Przychodem natomiast z zamiany rzeczy i praw majątkowych jest zamieniana rzecz lub prawo majątkowe o wyższej wartości, pomniejszona o koszty zamiany.
Specjalną kategorią podstawy opodatkowania jest przychód z tzw. źródeł nieujawnionych, który ustala się, przyjmując za podstawę sumę poniesionych w roku podatkowym wydatków i wartość zgromadzonych w tym roku zasobów finansowych, nieznajdujących pokrycia w już opodatkowanych bądź wolnych od opodatkowania źródłach przychodów i posiadanych przedtem zasobach majątkowych.
Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawę. Podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, iż wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub inną działalnością zarobkową, a ich poniesienie ma lub może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ustawodawca zawarł też katalog wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu, są nimi:
wydatki na nabycie składników majątku trwałego, nakłady tego typu mogą być w kosztach podmiotów gospodarczych uwzględniane zasadniczo poprzez odpisy amortyzacyjne;
wydatki związane z wykonaniem przez podatnika zobowiązań wobec jego wierzycieli oraz strat związanych z niewykonaniem zobowiązań przez dłużników podatnika (np. spłata pożyczek, kredytów, wierzytelności odpisane jako nieściągalne, rezerwy tworzone na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona);
wydatki mających charakter sankcji finansowych (np. grzywny i kary pieniężne, koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań, kary umowne i odszkodowania);
wydatki związanych z regulowaniem zobowiązań podatkowych (np. z tytułu podatku akcyzowego od nadmiernych ubytków lub zawinionych niedoborów wyrobów, podatku dochodowego, podatku od spadków i darowizn oraz podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie oraz podatku od towarów i usług);
wydatków przekraczających ustalony przez prawodawcę limit (np. koszty reprezentacji i reklamy przekraczające zasadniczo 0,25% przychodu, wysokość diet z tytułu podróży służbowych);
różnych innych wydatków (np. darowizny i wszelkiego rodzaju ofiary, składki na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa).
W przypadku podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz księgi przychodów i rozchodów koszty uzyskania przychodu rzeczywiście poniesione powinny mieć pokrycie w rzetelnych i prawidłowych księgach, mających oparcie w dokumentach księgowych.
Istnieje też możliwość ryczałtowego określenia kosztów uzyskania niektórych przychodów (np. przychody z tytułu praw autorskich ? 50%, z umów o dzieło ? 20%). Jeżeli podatnik wykaże, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
W niektórych przychodach koszty są przez ustawodawcę traktowane jednocześnie jako dochód (np. dochody z kapitałów pieniężnych), w takich przypadkach w ogóle nie ustala się kosztów uzyskania przychodu.
Dochód w zależności od rodzaju działalności objętej opodatkowaniem oraz osób je prowadzących może być różnie ustalany. U podatników sporządzających bilans i rachunek wyników, dochodem z działalności gospodarczej jest dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej oraz prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów ? dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania powiększona o różnicę między wartością remanentu końcowego i początkowego oraz sprzedaży składników majątku trwałego związanego z prowadzoną działalnością.
W stosunku do osób, które nie są obowiązane do prowadzenia ksiąg, dochód może być dokumentowany wszystkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w ordynacji podatkowej. Ponadto koszty uzyskania przychodu mogą być potrącone jedynie w tym roku podatkowym, w którym zostały faktycznie poniesione.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek_dochodowy_od_os%C3%B3b_fizycznych#Podatek_dochodowy_od_os.C3.B3b_fizycznych_w_Polsce
Kiedy masz już własną firmę
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wymaga spełnienia szeregu różnych formalności. Rozliczanie się z Urzędem Skarbowym i ZUS-em jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy. Rachunkowość wydaje się z pozoru niezbyt trudna do ogarnięcia, zwłaszcza przy niewielkiej firmie. Co innego znajomość wszystkich przepisów podatkowych, wiedza na temat tego, co można zaksięgować jako koszty, a czego nie. Dlatego paradoksalnie decydując się na usługi biura rachunkowego, można zaoszczędzić.
Pamiętaj - nie musisz być specjalistą od wszystkiego, znacznie lepiej będzie skupić się na swoim biznesie, niż na księgowości.
Przykłady typów podatków
Klasyfikacja podatków według OECD1?
podatki dochodowe
podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
obowiązkowe składki ubezpieczeniowe
opodatkowanie własności
podatki od nieruchomości
podatek rolny (gruntowy)
podatek leśny
podatek od spadków i darowizn
podatki od towarów i usług
podatek od wartości dodanej (VAT);
akcyza ? podatek pobierany zasadniczo od produkcji niektórych artykułów, pobiera się od przedsiębiorcy, który wlicza ją do ceny towaru, uzyskując w ten sposób pieniądze na zapłatę podatku;
cło ? podatek graniczny od towarów, w ostatecznym rozrachunku płaci konsument (część doktryny prawa podatkowego nie uważa ceł za podatki ze względu iż jego celem nie jest co do zasady ochrona interesu finansowego fiskusa, ale ochrona rynku wewnętrznego. Zgodnie z klasyfikacją dochodów budżetu państwa wpływy z tytułu ceł są włączane do pozycji dochody niepodatkowe. Zgodnie z tą klasyfikacją cło należy do kategorii, czyli świadczeń, którym towarzyszy równoległe świadczenie ekwiwalentne w postaci pozwolenia na wwóz lub wywóz towarów);
inne
podatek od posiadania psa (obecnie podatek od psów został w Polsce zmieniony na opłatę)
podatek od środków transportowych
podatek od czynności cywilnoprawnych
podatek od gier
Podatek cedularny ? typ opodatkowania polegający na odrębnym opodatkowywaniu każdego rodzaju dochodów podatników. Pozwala na preferowanie jednych, a dyskryminowanie innych rodzajów dochodów przez ustalanie zróżnicowanych stawek i skal opodatkowania. Utrudnia jednak stosowanie progresji w stosunku do podatników osiągających dochody z kilku źródeł.
W procesie rynkowym występuje przemieszczenie obciążenia podatkowego, w wyniku czego podatkami jest obciążona całkowicie lub częściowo inna osoba niż płatnik podatku.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek#Typy_podatk.C3.B3w